Basın Açıklaması / 11 Mart 2025
Değerli basın mensupları,
Son dönemlerde şantiye sahalarında, yapı denetimi görevlerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmeye çalışan meslektaşlarımıza yönelik şiddet olayları çığ gibi büyümektedir. Odamız tarafından Uşak, Aydın, Adana, Denizli ve Tekirdağ’da yaşanan şiddet olaylarına karşı açıklamalar yapılmış, hukuki süreçlerde de meslektaşlarımızla dayanışma içinde olunmuştur.
Ne yazık ki birkaç gün gün önce Tekkeköy ilçemizde, yapı denetim firmasında yardımcı kontrol mühendisi olarak görev yapan meslektaşımız ve firma yetkilisi inşaat mühendisi meslektaşımız denetim hizmetini yerine getirdiği esnada, yapı denetim firma yetkilisi üyemiz denetimini yaptığı inşaatın demirci kalfası tarafından hem fiziksel hem de sözlü şiddete maruz kalmıştır. Öncelikle İnşaat Mühendisleri Odası olarak meslektaşımıza yapılan bu çirkin saldırıyı en sert şekilde kınıyoruz!
Odamızın son dönemde defaten üzerinde durduğu üzere; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı Şantiye Şefleri hakkındaki yönetmelik taslağının yetersiz ve ihtiyacı karşılamadığı açıktır. Meslektaşımızın yaşamış olduğu bu vahim olay da bunu açıkça ortaya koymaktadır. Meslektaşımız, olayın gerçekleştiği şantiyede denetim esnasında inşaatta şantiye şefi ve müteahhit bulunmadığı için ustalarla iletişime geçmek zorunda kalmış ve bunun sonucunda saldırıya uğramıştır. Odamızın defaten belirttiği üzere ‘’Her şantiye şefi sadece bir şantiyede ve tam zamanlı olarak görevlendirilmelidir.‘’
Mesleki faaliyetlerinin doğru, güvenilir ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için var gücüyle mücadele eden meslektaşlarımızın maruz kaldığı bu şiddet olayları can güvenliklerini tehdit eden, sürdürülemez boyutlara ulaşmıştır.
Ülkemizin bir deprem coğrafyasında yer aldığı gerçeğinden hareketle depreme dayanıklı yapıların üretiminin ve bu yapıların proje ve imalat süreçlerinde teknik ve bilimsel ilkelere uygunluklarının denetlenmesinin ne kadar hayati bir mesele olduğu bilinmektedir. Özellikle 6 Şubat depremlerinin ardından yapı denetimi sistemimizin gerçekten güvenli ve sağlıklı yapılaşma için elverişli olup olmadığı çokça tartışılmıştır. 50 binden fazla insanımızı kaybettiğimiz depremin ardından, yapı denetimi faaliyetinin milyonlarca yurttaşın hayatını doğrudan etkilediği tüm kamuoyunca gün gibi aşikar hale gelmiştir.
Ancak yapı denetimi sistemimizin daha da iyileştirilmesi bir yana, mevcut sistemin uygulanmasının bile önünde engeller bulunmaktadır. Bu engellerin en ciddisi de şantiye sahalarında mesleğinin gereklerini yerine getiren inşaat mühendislerinin karşısına dikilen yapı müteahhitlerinin kimi zaman silahlı elemanlarıdır.
Altını çizerek ifade etmek gerekir ki deprem gerçeğiyle karşı karşıya bulunan ülkemizde yapı üretimi ve denetimi süreçleri toplumun can ve mal güvenliğini yakından ilgilendirmektedir. Tam da bu nedenle inşaat mühendislerinin şantiye sahalarında verdiği hizmet kamusal niteliktedir. Dolayısıyla meslektaşlarımıza yönelik şiddet, kamu güvenliğini ve sağlığını tehdit etmektedir.
Bu yüzden, şantiyelerde denetim ve yönetim görevini yürüten meslektaşlarımızın kamu görevlisi niteliğinde sayılması ve can güvenliklerinin sağlanmasının da bizzat kamu gücünün sorumluluğunda olması gerektiğini söylüyoruz.
Bilindiği üzere yapı denetim firmaları, yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek, sonuçlarını belgelendirmek ve ayrıca malzemeler/ imalatla ilgili deneyleri yaptırmakla yükümlüdür. Bu nedenle Yapı Denetim Firma yetkilisi ve çalışanlarının kamu yararına çalıştığı açıktır.
TCK nun 6. Maddesinde kamu görevlisinin tanımı yapılmış olup, kamu görevlisi "kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yolu ile ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi olarak" tanımlanmıştır. Gerek 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkındaki Kanun içeriği gerekse TCK’nun tanımları düzenleyen 6. Maddesi değerlendirildiğinde meslektaşımızın kamu görevi yürüttüğü açıktır. Bu nedenle söz konusu saldırı adli makamlarca kamu görevlisine karşı işlenen suç olarak nitelendirilmelidir.
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Tutuklanma sebepleri konulu 12.05.2022 de yayınlanmış 7406 sayılı kanun 100.madde 3.fıkrası j bendine göre sağlık personellerine yapılmış herhangi bir yaralama suçu direk ertelenemez şekilde tutukluluk gerektiren bir suç haline gelmiştir.
Yapı denetim çalışanları da kamu adına şantiyede görev almaktadır. Kamu adına iş yapan tüm sektörler için hatta Kamu – Özel farketmeksizin görevi başında şiddete maruz kalan tüm çalışanlara CMK’nun ilgili maddesi uygulanmalıdır.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı başta olmak üzere şantiyelerdeki şiddete karşı ilgili kurum ve kuruluşların gerekli tedbirleri alması ve meslektaşlarımıza yönelik şiddetin son bulması gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz.
Bu olayda ve bundan sonra yaşanılacak her türlü şiddet olayında meslektaşlarımız adına tüm sürecin yakinen takipçisini olacağımızı kamuoyunun ve meslektaşlarımızın bilmesini istiyoruz!
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
İnşaat Mühendisleri Odası Samsun Şubesi
BASIN AÇIKLAMASI 11 MART 2025.pdf